Ziekten
Als een geit
gezond is, dan heeft ze een glanzende vacht. In het voorjaar en de zomer wordt het haar zeer kort en komt er veel glans op het haar. In de wintertijd wordt onderwol gevormd als een soort isolatielaag. Ze krijgt dan een dik pak haar.
Net als bij alle
diersoorten komen bij geiten allerlei ziekten voor.
Hieronder volgt
een opsomming van de meest voorkomende ziekten bij
geiten. Leverbot
Leverbot is een
soort worm. De opname van het botje verloopt meestal
via besmet gras.
Leverbot komt
vooral voor wanneer dieren lopen op drassige
weilanden. Bijvoorbeeld wanneer er een nat seizoen
is of wanneer er een gedeelte van het weiland
continu onder water staat. Voor bestrijding van leverbot werken niet de reguliere middelen tegen wormen. Er moet een specifiek middel worden gebruikt. Raadpleeg hiervoor uw dierenarts. Het bloedEnterotoxaemie, in de schapenhouderij beter bekend als ‘het bloed’ komt helaas ook bij geiten voor. Clostridium perfringens is de veroorzaker van deze vaak dodelijk verlopende ziekte. Deze bacterie is in kleine aantallen een niet schadelijke bewoner van de geitendarm, maar kan zich onder bepaalde omstandigheden snel vermeerderen en een zeer agressieve darminfectie veroorzaken.
De precieze
oorzaken waardoor dit optreedt zijn niet volledig
bekend, maar voeding speelt een belangrijke rol. Bij
jonge lammeren vallen de slachtoffers onder dieren
die een grote hoeveelheid melk opnemen. Bij oudere
lammeren en volwassen dieren wordt een plotselinge
opname van een grote hoeveelheid krachtvoer of jong
gras als mogelijke oorzaak genoemd. Teveel
onverteerde voedseldelen, met name koolhydraten,
komen in de darm terecht waardoor Clostridium zich
kan vermeerderen (tot enkele miljarden). Deze gifstoffen verspreiden zich vanuit de darm door het lichaam en zijn de uiteindelijke oorzaak van het ziek worden van de geit. Hoe herken je Enterotoxaemie?
De snelst
verlopende vorm van Enterotoxaemie wordt gezien bij
sterke gezonde lammeren van enkele dagen oud. De
dieren vertonen verschijnselen van buikpijn (vaak
uitrekken, schoppen met de achterpootjes in de
richting van de buik), zijn onrustig, mekkeren vaak,
vallen neer en sterven binnen enkele uren. In de
ontlasting kan bloed zichtbaar zijn. Doordat de
lammetjes heel snel doodgaan worden de
ziekteverschijnselen vaak niet gezien,
Ook oudere
lammeren en volwassen geiten kunnen zo plotseling
dood aangetroffen worden ten gevolge van
Enterotoxaemie. Opgemerkt moet worden dat ‘het bloed’ bij geiten veel minder voorkomt dan bij schapen; met name omdat geiten over het algemeen een ‘schraler’ rantsoen ter beschikking hebben, en éénlingdracht een zeldzaamheid is. Het gevaar van teveel melkopname door één lam is hierdoor kleiner. Schurft
Schurft is een
huidaandoening die bij vele diersoorten kan
voorkomen en dus ook bij geiten. Schurft wordt
veroorzaakt door een mijt, die gangen graaft in de
huid van de geit. Het zijn voortdurende
huidontstekingen. Bij schurft zie je dat de dieren
korsten op de huid vormen. Dit gaat gepaard met
jeuk, dus de geiten zullen schuren. Zere Bekjes
De ziekte zere
bekjes wordt ook wel ecthyma genoemd. Het is een
besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een
virus en bij schapen en geiten voorkomt. De huid en
de slijmvliezen aan de mond en lippen zijn
ontstoken. Er ontstaan blaasjes en zodra die open
barsten worden het zweertjes. De ontsteking gaat
over in korstvorming. De ziekte wordt nog wel eens
verward met mond en klauwzeer. Dieren kunnen elkaar
besmetten door direct contact. De ziekte verspreidt
zich meestal snel door de kudde, een uitbraak duurt
meestal 6-8 weken. Uierontsteking
Heel soms komt
bij geiten uierontsteking (mastitis) voor. We kennen
klinische (zichtbare) mastitis en subklinische
(onzichtbare). Bij de eerste is de uier rood, hard
en gezwollen. Verder wordt onderscheid gemaakt tussen mastitis door diergebonden bacteriën (str. agalactiae, staphylococcen, str. dysgalactiae en str. uberis) en door omgevingsbacteriën (strooisel, box), (E. Coli).
Uierontsteking is
te herkennen aan de harde uier. De lammeren zullen
niet meer mogen drinken omdat de uier pijnlijk is.
Wanneer wat melk uit de speen wordt getrokken zien
we vaak vlokjes in de melk. Uierontsteking is met
penicilline goed te genezen. Coli Infecties
Colibacteriën
horen bij de flora en fauna van het darmstelsel bij
ieder dieren. Ze zijn in evenwicht met het lichaam.
Indien dit evenwicht wordt verstoord ten gevolge van
weerstandsvermindering door ziekte of stress, steken
deze bacteriën de kop. Er zijn vele soorten
colibacteriën bekend,
Als colibacillose
op oudere leeftijd voorkomt verloopt het ziektebeeld
iets chronischer. Er is diaree, de dieren krijgen
ook weer krampen en kunnen op het laatst niet meer
opstaan. Etterige lymfeklierontsteking
Bij geiten kan de
etterige lymfeklierontsteking Caseous Lymphadentis
(CL) voorkomen. Caprine Arthritis Encefalitis
CAE is een
virusinfectie bij geiten en vertoont veel
overeenkomt met zwoegerziekte. Zwoegerziekte
De zwoegerziekte
(maedivisna) is een besmettelijke longaandoening van
volwassen geiten en schapen en uit zich in:
ademhalingsmoeilijkheden (‘zwoegende ademhaling’),
sterke vermagering, uierproblemen en minder
melkgift. Het wordt veroorzaakt door een virus en is
besmettelijk. Voornamelijk dieren op oudere leeftijd
laten het ziektebeeld zien. In het begin vermageren
de dieren en er komen daarna longklachten, waarbij
de ziekte slepend verergerd, met de dood tot gevolg.
Plotselinge sterfte kan plaatsvinden na inspanning,
opjagen of bijkomende infectie. Slepende melkziekte (Acetonaemie)
Slepende
melkziekte komt heel zelden voor bij hoogdrachtige
geiten, vooral bij meerling dracht. De lammeren
vragen zoveel voedsel dat de geit zelf te kort komt.
Het suikergehalte in het bloed daalt en de geit
tracht dit tekort op te vullen door haar reserves,
waaruit suiker gemaakt kan worden. Door deze
abnormale stofwisseling stijgt het gehalte aan
acetonlichamen in het bloed. (soms kun je de aceton
ruiken) De geit wordt suf, loopt onzeker, het
gezichtsvermogen gaat achteruit, de eetlust
verdwijnt, het dier gaat met een teruggeslagen kop
liggen, knarst met de tanden en ademt hoorbaar.
De ziekte kan uitbreken door plotselinge vermindering in hoeveelheid voer of door andere plotselinge veranderingen zoals bijvoorbeeld transport over een langere afstand. Melkziekte
Melkziekte komt
voornamelijk rond het aflammeren voor, maar kan ook
op het einde van de dracht optreden, de beenvorming
van de vrucht vraagt dan veel calcium. Het wordt
veroorzaakt door een te laag calciumgehalte in het
bloed. Dit komt doordat met de melkproductie veel
calcium wordt uitgescheden. Het komt met name voor
bij dieren die naar verwachting veel melk
produceren. De verschijnselen lijken veel op die bij
slepende melkziekte. ParatuberculoseParatuberculose of paratbc is een besmettelijke ziekte, die wordt veroorzaakt door een ongeneeslijke darmontsteking. De aandoening komt vooral voor bij herkauwers. In Nederland wordt de ziekte regelmatig gezien bij runderen en geiten. In de commerciële houderijen richt deze ziekte erg veel schade aan. Begin jaren negentig werd deze ziekte ook in geitenstallen aangetroffen.
Paratbc wordt
door de bacterie Mycobacterium avium subsp.
Paratuberculosis veroorzaakt.
De
paratbc-bacterie heeft een stevige waslaag, waardoor
deze heel lang (meer dan een jaar) buiten het dier
kan overleven in bijvoorbeeld voer, mest, water en
grond. Besmetting.
De
paratbc-bacterie slaat voornamelijk toe bij jonge
dieren in het eerste levensjaar.
Een besmet dier
kan vanaf tweejarige leeftijd de paratbc-bacterie
verspreiden. Besmette geiten vertonen in de regel op een leeftijd van drie tot zes jaar ziekteverschijnselen. Het is moeilijk om de verschijnselen van paratbc te herkennen. Gevolgen.
Dieren die besmet
zijn met paratuberculose ontwikkelen een
ongeneeslijke darminfectie. De bacterie nestelt zich in de darmwand en veroorzaakt een zeer langzaam verlopende darmontsteking. De bacterie verspreidt zich vanuit de darm via de bloedbaan naar onder andere de uier van het besmette dier. Mest, melk en biest van besmette dieren vormen de belangrijkste besmettingsbronnen van paratbc. Via de baarmoeder kan het ongeboren lam al worden besmet. Gevaccineerd.Toen paratuberculose bij geiten veel werd vastgesteld werd er door de dierenarts gevaccineerd. Dit werkte vaak prima en er konden dieren mee worden gered. Sinds de Gezondheidsdienst voor Dieren een bestrijdingsprogramma heeft opgezet is vaccineren niet meer toegestaan. Het vaccin was vrij agressief en liet bultjes achter op de plek waar de injectie heeft plaats gevonden |